Arkeolojik kazi, koruma, sergileme ve toplum ilişkisi kirklareli’nde tarihöncesi arkeolojik alanlar üzerinden bir deneyim

Arxeoloji bölgələrdə qazıntı nəticəsində üzə çıxan mədəniyyət qalıq-larının qorunması və nümayiş etdirilərək cəmiyyətə təqdim olunması son il-lərdə İCOMOS, Avropa Konseyni kimi mədəniyyət sahəsində çalışan bey-nəlxalq qurumların üzərində dayandığı bir məsələdir. Bu çərçivədə mədə-niyyət qalıqları yalnız turistlər üçün deyil, o bölgədə yaşayan cəmiyyət üçün də bir dəyər olaraq qiymətləndirilməsi və onların da mühafizə etmə, nüma-yiş etmə proseslərində yer almasının vacibliyi xüsusilə vurğulanmaqdadır. Beləliklə, yerli əhali də ətrafındakı keçmiş mədəniyyətləri mənimsəyərək özününkiləşdirməsi və arxeoloji sahələrin daima qorunması məsələsində kö-nüllü rolunun olması gözlənilməkdədir. Bu məqalədə Avropada arxeoloji sahə və cəmiyyət arasındakı tarixi inkişafı qısaca açıqladıqdan sonra Türki-yədə Osmanlı zamanında arxeologiya və cəmiyyət münasibətləri bürokrati-ya və hüquqi proseslərin inkişafı baxımından ələ alınmışdır. Sonrasında cumhuriyyət zamanında mühafizə layihəsini inkişaf etdirən və bu aspektdə xüsusilə yerli xalqı bu prosesə daxil edən müvəffəqiyyətli tətbiqlər qısaca açıqlandıqdan sonra Kırklareli Aşağı Pınar ve Kanlıgeçit qazıntı işləri daxi-lində inkişaf etdirdiyimiz mühafizə və nümayiş etdirmə layihələri tanıdıl-mışdır

Arkeolojik kazi, koruma, sergileme ve toplum ilişkisi kirklareli’nde tarihöncesi arkeolojik alanlar üzerinden bir deneyim

Arxeoloji bölgələrdə qazıntı nəticəsində üzə çıxan mədəniyyət qalıq-larının qorunması və nümayiş etdirilərək cəmiyyətə təqdim olunması son il-lərdə İCOMOS, Avropa Konseyni kimi mədəniyyət sahəsində çalışan bey-nəlxalq qurumların üzərində dayandığı bir məsələdir. Bu çərçivədə mədə-niyyət qalıqları yalnız turistlər üçün deyil, o bölgədə yaşayan cəmiyyət üçün də bir dəyər olaraq qiymətləndirilməsi və onların da mühafizə etmə, nüma-yiş etmə proseslərində yer almasının vacibliyi xüsusilə vurğulanmaqdadır. Beləliklə, yerli əhali də ətrafındakı keçmiş mədəniyyətləri mənimsəyərək özününkiləşdirməsi və arxeoloji sahələrin daima qorunması məsələsində kö-nüllü rolunun olması gözlənilməkdədir. Bu məqalədə Avropada arxeoloji sahə və cəmiyyət arasındakı tarixi inkişafı qısaca açıqladıqdan sonra Türki-yədə Osmanlı zamanında arxeologiya və cəmiyyət münasibətləri bürokrati-ya və hüquqi proseslərin inkişafı baxımından ələ alınmışdır. Sonrasında cumhuriyyət zamanında mühafizə layihəsini inkişaf etdirən və bu aspektdə xüsusilə yerli xalqı bu prosesə daxil edən müvəffəqiyyətli tətbiqlər qısaca açıqlandıqdan sonra Kırklareli Aşağı Pınar ve Kanlıgeçit qazıntı işləri daxi-lində inkişaf etdirdiyimiz mühafizə və nümayiş etdirmə layihələri tanıdıl-mışdır

Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan planlı kırsal yerleşmeler

The aim of this study is to evaluate the architectural characteristics of the planned rural settlements that the Ottoman Empire established for the relocation of the immigrants that had to leave their lands lost following the wars after 1850's. The evolution- in some 70 years time preceding the proclamation of the Turkish Republic- of these settlements, founded on administrative and legal dispositions, is also examined. The villages constructed at once on a vacant land in the rural area appeared in the 17th Century, in Europe. The motives and characteristics of these applications differ from one country to another. In England, for instance, planned villages are intended for workers or aim to improve the environment, whereas in Eastern Europe, German colonial villages are designed as a result of the expansionist politics of the Prussian State. In the Ottoman Empire, the first attempts were for the immigrants that came to Silistre (actual Bulgaria), after the Crimean War of 1856. In this first stage, a regulation defining the relocation principles was sent on 3 May 1856 to the Governorship of Silistre by the Ottoman State. According to this regulation the immigrants would be kindly treated, emergent help would be provided, they would be given appropriate lands for agriculture and would be exempt from military service and taxes. In this period, the approach of the Ottoman Empire for planned villages was to relocate a great number of immigrants in a quick, practical and egalitarian way and to help them become productive farmers in a short delay. To reach this aim, not only social and economic assistance was provided but also orthogonal planned settlements and simple two unit dwellings were constructed. After the Crimean War, as immigrants from Crimea and the Caucasus crowded, legal and administrative arrangements for only the provinces accepting the immigrants became insufficient. The first Commission of Immigrants has been settled on 5 January 1860, thus helping the relocation of immigrants in a certain order and at proper places. In this frame, especially in various provinces of Inner Anatolia and in Adana, many new villages were founded. In Rumelia, and especially in Tuna Province (actual Bulgaria) governed by Midhat Pasha a great number of villages were settled. During the Ottoman-Russian War of 1877-1878, more than two million immigrants from the Caucasus and the Balkans fled into Anatolia. In this period, as the state's power was not sufficient, besides the Anatolian planned villages, the crowds were provided with lands and encouraged to construct their own villages. In this chaotic environment however, in order to set up a certain order, the first General Settling Regulation is prepared. The new settlements are given an official name after imperial approval and gain the status of village. At the same period, as the state's efforts for occidentalisation, or modernization, gained impetus at every field, it is observed that in spite of all difficulties, legal arrangements are not neglected and principal public buildings such as school and mosque are more and more constructed. The official ceremonies preceding and succeeding the construction of new villages is a proof of the importance given to the matter. However, the most important development in the improvement of rural settlements occurred during the Union and Progress Party's Period (1913-18). The occidentalisation approach which is under way since the political reforms of 1839, not only makes way to the centralization of the state's administrative formation and the organization and renewal of urban spaces, but also leads to think about the underdevelopment of rural areas and one of the state's  basic aims becomes the improvement of this problem. In this context, many planned villages are modelled. The village house is consisting of many spaces where functional differentiation follows the urban dwellings. In the settlement, there are various public buildings and open areas besides dwellings. One of the most important factors that effects the planning and architecture are hygienic conditions, after the awareness that the epidemic diseases are the result of improper built environments. This conscience resulted in growing importance given to hygienic conditions in village projects and furthermore, new rules and regulations for the renewal of existing villages were decreed. In this period, besides the efforts of the state, some civil initiatives also started to think about "rural problem" and experimental models were tried. Some private companies, supported by loans, have developed proposals for constructing exemplary villages. The Union and Progress Party's Period being an era of continuous wars, the projects of both the state and private enterprises could not be brought into application but yet an important intellectual heritage was lent to the Turkish Republic. Keywords: Rural architecture, planned rural settlement, Ottoman period.1683–1699 Osmanlı-Avusturya Savaşları sonucunda kaybedilen topraklardaki Müslüman kitlelerin göçmen durumuna düşmesiyle, Osmanlı Devleti ilk olarak iç kesimlere göçmen yerleştirme sorunuyla karşılaşmıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar sistemsiz bir biçimde olaylara göre şekillenen iskân yaklaşımı, 1856 Kırım Savaşı sırasında kısa sürede çok sayıda göçmenin gelmesi nedeniyle değişmeye başlamıştır. Bu dönemde Silistre Vilayeti için geçerli bölgesel bir tüzük çıkartılıp, göçmen komisyonu kurularak devlet tarafından planlı köyler oluşturulmuş, göçmenlere evin yanı sıra arazi, çift hayvanı ve tohumluk da verilerek, kısa zamanda üretken çiftçi olmaları sağlanmıştır. 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşı sürecinde iki milyondan fazla göçmenin gelmesi nedeniyle, ülke çapında geçerli bir tüzük çıkartılarak, yeni ve gelişkin bir göçmen komisyonu kurulmuş, büyük bir iskân faaliyetinin yanı sıra köylerde okul ve cami gibi iki temel kamusal yapının da inşa edilmesine çalışılmıştır. Ancak yine de bu dönemde devlet tarafından inşa ettirilen planlı köylerin sayısı göçmenlerin kurduğu köylerin sayısına göre çok daha azdır. 2. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte ülkede köklü yönetim değişikliğine bağlı olarak genel politika ve fikirsel ortam da geçmişten farklılaşmış, yalnız göçmen iskânı değil mevcut köylerdeki yaşam düzeyinin yetersizliği de devlet tarafından ele alınmış ve “köy sorunu” olarak tanımlanmıştır. Bu dönemde bütün köylerin çağdaş, düzenli ve sağlıklı bir yapılı çevreye kavuşması için çeşitli yönetmelikler ve kurumlar oluşturulmuştur. Dönemin sürekli savaş ortamında çok fazla uygulama yapma olanağı bulunamamışsa da, İttihat ve Terakki Dönemi öncülü olduğu Cumhuriyet Dönemi’ne önemli bir fikirsel miras bırakmıştır. Anahtar Kelimeler: Kırsal mimari, planlı köy, Osmanlı dönemi.&nbsp

PROTECTION AND PRESENTATION OF PREHISTORIC SITES. A HISTORIC SURVEY FROM TURKEY

In countries such as Turkey dense with imposing archaeological sites of historic times, early sites, regardless of their significance for the history of civilization, are mostly overlooked as they are thought to lack visual appeal. Considering the problems encountered in the preservation, restoration, and public presentation of sites with significant architecture, devising acceptable solutions for dealing with prehistoric sites is even more problematic. Considering that prehistoric sites are much more vulnerable to destruction than later sites with monumental remains, together with a growing concern to develop an appropriate strategy, various solutions are being devised from re-burying to covering under protective roofing to display by modeling. This paper after presenting an overview of the problem in general terms will consider a survey of changing trends in Turkey and conclude by a review of an assessment of selected cases that display different approaches, mainly stressing the site management projects implemented at Karatepe-Aslantas, Cayonu, Kanligecit and Asagi Pinar